Co zrobić w przypadku kradzieży portfela i dokumentów?

Utrata portfela, a wraz z nim wszystkich dokumentów może zdarzyć się każdemu. Nie życzę nikomu, ani zgubienia portfela, ani stania się ofiarą kradzieży, ale warto wiedzieć, co w takim przypadku zrobić, ponieważ liczy się wtedy każda minuta.

Kradzież dokumentów. Gdzie zgłosić?

Musicie być świadomi, że o ile nie traficie na uczciwego znalazcę, to powinniście zaakceptować fakt, że gotówka, która znajdowała się w portfelu jest stracona raz na zawsze. Co innego pieniądze z karty.

W przypadku kradzieży lub zgubienia portfela, najważniejsze jest, jak najszybsze zastrzeżenie wszystkich utraconych dokumentów (w tym kart). Dlaczego? Żyjemy w dobie powszechnego dostępu do szybkich pożyczek (tzw. chwilówek), gdzie przy minimalnej liczbie formalności można uzyskać szybką gotówkę. Skradzione dokumenty są bardzo często wykorzystywane właśnie w tym celu, a ofiara dowiaduje się o tym dopiero, gdy do domu przychodzi harmonogram spłat.

Od pewnego czasu, dzięki inicjatywie Związku Banków Polskich, można to zrobić w dowolnym polskim banku (część z nich umożliwia nawet zastrzeganie dokumentów osobom, które nie są ich klientami). Zastrzec można:

• dowód osobisty,
• paszport,
• czek,
• dowód rejestracyjny,
• kartę pobytu,
• książeczkę marynarską,
• książeczkę wojskową,
• prawo jazdy,
• wizę,
• no i oczywiście kartę płatniczą (to należy wykonać w swoim macierzystym banku).

To bardzo wygodne, że podczas jednej rozmowy telefonicznej na infolinii banku, wizyty w oddziale lub przy wykorzystaniu bankowości internetowej możemy nie tylko zablokować dostęp do naszych pieniędzy, a również oznaczyć nasz dokument tożsamości jako zastrzeżony. Z uwagi na to, że uczestniczą w tej inicjatywie wszystkie banki oraz wiele innych instytucji finansowych próba użycia takiego dokumentu zostanie natychmiast odnotowana, ponieważ trafia on do specjalnego rejestru, za pomocą którego każdy jest w stanie zweryfikować, czy dany dokument nie jest zastrzeżony. Instrukcję, w jaki sposób można to zrobić (np. przy zawieraniu umowy kupna/sprzedaży) znajdziesz na stronach Ministerstwa Cyfryzacji .

Kradzież portfela. Co zrobić?

Lista kroków, które należy w takiej sytuacji wykonać jest następująca (w kolejności):

1. Zastrzeżenie utraconych dokumentów oraz wszystkich skradzionych kart.
2. Powiadomienie policji w przypadku, gdy dokumenty zostały utracone w wyniku kradzieży.
3. Zgłoszenie się do lokalnego Urzędu Gminy/Dzielnicy lub Placówki Konsularnej w celu wyrobienia nowego dokumentu.

Kradzież pieniędzy z karty. Czy można je odzyskać?

Utrata karty może nieść za sobą poważne konsekwencje, ponieważ przestępca za jej pomocą może w krótkim czasie zakupić kosztowne towary i usługi w internecie (bez znajomości PINu), czy też wypłacać gotówkę z bankomatu (jeżeli zna PIN). Przede wszystkim najważniejsze jest, aby jak najszybciej ten fakt zgłosić w swoim banku. Spowoduje to zablokowanie karty i uniemożliwienie korzystania z niej przez potencjalnego znalazcę lub złodzieja. Nawet w przypadku zwrotu karty przez potencjalnego znalazcę warto jest ją zastrzec i złożyć wniosek o wydanie nowej, ponieważ znalazca mógł wykonać jej zdjęcie i na tej podstawie będzie mógł wykonać transakcję w przyszłości.

Niektóre z banków umożliwiają włączenie blokady czasowej za pomocą aplikacji mobilnej lub bankowości internetowej. Jak to działa? Orientujesz się, że nie masz portfela, ale podejrzewasz, że raczej został w domu. Na wszelki wypadek blokujesz kartę. Jeśli karta bezpieczna czeka w domu, łatwo ją odblokujesz i nie będziesz musiał zamawiać nowej. Jeśli jednak jest w rękach złodzieja, Twoje pieniądze będą bezpieczne. Jeśli po powrocie do domu nie znajdziesz portfela, zastrzeż kartę i zamów nową. 

Należy pamiętać, że zgłoszenie utraty karty jest podstawą do ewentualnych roszczeń o odszkodowanie za utracone środki. 

Jedną z podstawowych metod ubiegania się o zwrot utraconych pieniędzy jest tzw. procedura chargeback (z ang. obciążenie zwrotne). W ramach tej procedury, w uzasadnionych przypadkach, możemy otrzymać zwrot pieniędzy za transakcję wykonaną kartą. Aby skorzystać z procedury chargeback, zgłoś się do swojego banku, który zajmie się dalszymi czynnościami i przekaże sprawę do odpowiednich instytucji. Z procedury chargeback można skorzystać m.in. jeśli: 

• transakcja zrealizowana była bez naszej wiedzy (np. w przypadku kradzieży karty), 
• nie otrzymaliśmy zamówionego towaru lub usługa była źle wykonana (ta opcja przydaje się też przy okazji wakacyjnych podróży, rezerwacji itp.)
• doszło do pomyłki przy procesowaniu transakcji (np. rachunek obciążony został dwukrotnie lub niewłaściwą kwotą).

Jak zadbać o bezpieczeństwo karty?

Poniżej znajdziesz kilka uniwersalnych rad, które w znaczący sposób zmniejszą ryzyko utraty pieniędzy (lub ich ilości) w przypadku kradzieży:

1. Ustaw limity dla karty - większość banków pozwala na ustawienie limitów w oddziale lub za pomocą bankowości elektronicznej -  możemy określić ile transakcji i w jakiej wysokości można wykonywać w określonym czasie (np. 5 transakcji dziennie, nie więcej niż 1000 zł). W szczególności pamiętaj o włączeniu limitów do transakcji internetowych (to inne limity niż płatności w sklepie stacjonarnym). Jeżeli nigdy nie robisz zakupów w internecie - ustaw je na 0 zł.  Pomyśl też o e swoich bliskich - jeżeli masz w rodzinie osoby, które nie korzystają z zakupów w internecie, powiedz im, żeby takie limity włączyły. 
2. Nigdy nie zapisuj PIN-u do karty! Jeśli boisz się, że nie będziesz go pamiętać, wydaje mi się, że z dwojga złego lepiej już mieć łatwy PIN (do czego oczywiście nie zachęcam) niż nosić go w portfelu razem z kartą. Pamiętajmy, że po 3 nieudanych próbach wpisania PIN, bankomat zatrzyma kartę, więc potencjalny złodziej nie ma możliwości “zgadywania”.
3. Nigdy nie podawaj nikomu numeru swojej karty (w tym pracownikom infolinii różnych firm), nie publikuj jej zdjęć w internecie ani nie przesyłaj e-mailem. Zdjęcie przodu karty wystarczy do tego, aby wykonać zakupy np. w sklepie internetowym Amazon.
4. Osoby paranoicznie podchodzące do bezpieczeństwa karty mogą zakupić etui blokujące możliwość zbliżeniowego płacenia kartą. Nie polecam tego rozwiązania, bo nie słyszałem, aby ktoś w Polsce atakował klientów biegając z terminalem płatniczym :).

Łukasz

Na co dzień zajmujący się bezpieczeństwem IT w jednej z polskich instytucji finansowych. Entuzjasta nowych technologii. Fan nadgryzionego jabłuszka. Wielbiciel alternatywnych metod parzenia kawy.